Knus en kneuterig – lieve stadjes en dorpjes in Nederland

In de Achterhoek ligt het kleine stadje Bronkhorst. Zo’n plaatsje waarbij het lijkt alsof de tijd honderden jaren heeft stilgestaan – openluchtmuseum mooi. Bronkhorst is de kleinste stad van Nederland en klein is het zeker: er wonen maar 150 mensen en binnen een half uurtje heb je alle straatjes waarschijnlijk al voor een tweede keer gezien. Behalve een paar restaurantjes heeft Bronkhorst weinig, maar mooi is het wel. Wandel even de dijk op voor een drankje aan het water bij Het Keukengemaal en combineer Bronkhorst met Doesburg of Zuthpen.

De Beemster heeft meerdere mooie en kneuterige stadjes, waarvan De Rijp er een is. Ook eentje in de categorie ‘je bent er zo doorheen’ dus leuk om te combineren met deze mini-roadtrip langs pittoresk Noord-Holland bijvoorbeeld. Het Raadhuis van De Rijp rond de Grote Dam is het hoogtepunt van dit stadje en het is leuk om hier gewoon wat rond te wandelen en links en rechts een straatje in te slaan.

Pak Edam ook zeker mee als je de Beemster gaat ontdekken, want deze plek ligt op zo’n vijftien autominuten vanaf De Rijp. Nog een tikkeltje mooier en iets groter, maar ook wel een stuk toeristischer. Toch is Edam wel echt de moeite waard, zeker als je hier op een doordeweekse dag komt of probeert vroeg te zijn. De straatjes zijn knus en vanaf de bruggetjes in de stad heb je de mooiste uitzichten.

Grave is een klein vestingstadje aan de Maas in Noord-Brabant. Het ligt naast het net zo pittoreske Ravenstein, dus combineer die twee zeker tijdens een bezoek. De oude panden staan in Grave mooi opgesteld rondom de kerk en het is een feest om hier over de kinderkopjes te wandelen en de prachtige gevels te bewonderen. Grave heeft ondanks de geringe omvang een aantal leuke woonwinkels en gezellige restaurants.

En route naar de provincie Groningen, want Appingedam heeft de bijzondere hangende keukens die je gezien moet hebben. Je moet hier in het dorp langs het Damsterdiep zijn, een kanaal die dwars door het plaatsje loopt en waarboven de hangende keukens zijn gebouwd. Vanaf de brug op de Kniestraat heb je het mooiste zicht op deze historische bouwwerken of probeer een plekje op het terras van Aan tafel Bij de Daame te bemachtigen. Behalve de hangende keukens heeft Appingedam weinig knus- of kneuterigheid, dus het is leuk om deze plek te combineren met bijvoorbeeld natuurgebied ‘t Roegwold of Landgoed Fraeylemaborg.

Ten noordwesten van Groningen stad ligt het dorp Niehove. Ooit uitgeroepen tot mooiste dorp van Nederland dus een bezoek waard. Er wonen maar 130 mensen in het dorp en de mooie oude kern is te vinden rondom de kerk. In de kerk kun je wat meer leren over de geschiedenis van Niehove en de omgeving en het is leuk om hier een stukje te wandelen rondom het dorp. Vanaf de boerderij op het einde van de straat Tilstok heb je het mooiste uitzicht op het dorp en vanuit daar kun je ook een wandroute starten.

Nog zo’n prachtig dorp in Groningen is Winsum. Ook een keer terecht uitgeroepen tot mooiste dorp van Nederland, dus dat moet je zelf gaan zien natuurlijk. Winsum is mooi gelegen aan het water en veel van de pittoreske huizen met rode daken pronken langs de waterkant. Je kunt hier even fijn rondwandelen of een bootje of supboard huren met goed weer. Zeker niet overslaan hier: De Jongens uit de Buurt. Een fijne plek om te eten en drinken en natuurlijk óók met terras aan het water.

Hattem is het kleine broertje van Hanzestad Zwolle, maar zeker niet minder charmant. Ok, je bent er net even sneller doorheen dan door Zwolle maar de straatjes zijn lief en kneuterig en er zijn een aantal gezellige restaurants om te blijven hangen. Leuk om te combineren met dus bijvoorbeeld Zwolle (rijd er gewoon even langs op de heen- of terugweg) of maak nog een wandeling bij het naastgelegen Wezepsche Heide.

Ze noemen het ook wel ‘Utrecht in het klein’ en als je door dit stadje wandelt dan begrijp je echt wel waarom. Het is de oudste stad in het Groene Hart en ieder straatje is hier sfeervol. Er staan prachtige pandjes langs het water en op de markt vind je een paar gezellige terrasjes. Echt eentje voor op je must-visit-lijstje want serieus een 10 op het vlak van knus en kneuterigheid!

Ook verrassend mooi is Wijk bij Duurstede, aan het water van de Nederrijn op de grens van Utrecht en Gelderland. Lieve straatjes genoeg hier, in de zomer extra mooi door alle bloemen en stokrozen langs de gevels. Heel bijzonder hier is de molen langs de Dijkstraat: dit is de enige molen in Nederland waar een weg onder ligt. Wijk bij Duurstede is leuk te combineren met Amerongen. Zin om te lunchen? Bistro Lof (van Parc Broekhuizen) in Leersum is hier erg leuk in de buurt!

Een all time favourite onder de rook van Amsterdam is het pittoreske Broek in Waterland. Alles is hier mooi en schattig: van de bootjes in de haven tot de gekleurde houten huizen met witte tuinhekjes voor de deur. Het allermooist om te bezoeken in de zomer, als alle bloemen in bloei staan en je eventueel ook nog een bootje kunt huren om ‘Broek’ vanaf het water te bewonderen. Lees ook: Een dag naar Broek in Waterland + wandeling!

De regio hier is absoluut leuk om verder te ontdekken met de mini-roadtrip langs pittoresk Noord-Holland of combineer Broek in Waterland met een weekendje Amsterdam + fijn lijstje met stylish hotels hier.

Nog zo’n all time favourite, maar dan in het mooie Friesland is Hindeloopen. Het beste aan dit plaatsje is dat het bijna volledig autoluw is, waardoor je zo’n pittoresk plekje nog nét even beter kunt ervaren. Zoals we van Friesland gewend zijn is er veel water dus in Hindeloopen veel fotogenieke bruggetjes en terrasjes langs het water en aan de haven. We schreven al eerder over Hindeloopen: waarom dit elfstedenstadje op je bucketlist moet en als je de smaak te pakken hebt kun je nog meer mooie plaatsjes in Friesland ontdekken – 7x leuke dorpen in Zuidwest-Friesland. 

We blijven nog even in Friesland, want het dorpje IJlst is ook een pareltje dat je gezien moet hebben. Klein maar fijn, maar vooral bekend om de ‘overtuinen’ langs het water. Hier geen achtertuinen bij de huizen, maar tuinen aan het water aan de overkant van de straat. Zo’n moet-je-gezien-hebben-plaatsje die leuk te combineren is met andere fotogenieke plaatsjes in de buurt.

Ook Sloten is prachtig en gezellig en op mooie dagen gebeurt hier veel. Er zijn leuke terrasjes langs het water en er varen mensen op supboards en in bootjes voorbij. De oude panden zijn nog steeds zo mooi als honderd jaar geleden en de witte lakens wapperen hier ook nog steeds aan de waslijnen in de wind – zoals ze dat vroeger al deden. Leuk te combineren met bijvoorbeeld het dorp Langweer en Grand café de Oranjerie in Joure (hele fijne plek met grote tuin aan het water en tropische serre)

Het mooiste vestingstadje van de Veluwe is Elburg (al zijn alle Hanzesteden eigenlijk wel pareltjes natuurlijk) Misschien net iets te groot voor dit lijstje met dorpen en stadjes, maar wel charmant genoeg om écht op je must-visit lijstje te zetten. De straatjes hier doen bijna Middeleeuws aan en de steegjes met oude huizen en bloemen voor de deur zijn honderd procent fotogeniek. Er is een historische vissershaven en er er zijn ruim voldoende gezellige terrasjes om de honger en de dorst te stillen. Elburg is leuk!

In Noord-Brabant is Heusden knus en kneuterig. Ook een oude vestingstad (what’s not to love) en perfect te combineren met een weekendje Den Bosch. We waren hier al eerder en stippelden een korte wandeling door Heusden voor je uit. Heusden is vooral mooi in het voorjaar als de Blauweregen (wisteria) in bloei staat tegen de prachtige historische panden in het oude centrum. Kinderkopjes, molens, vestingwallen en lieve straatjes. Heusden wil je zien.

Niet ver van Volendam ligt het fotogenieke (edit: extréém fotogenieke) dorpje Marken. Een voormalig eiland met zoveel smalle straatjes dat het hier niet eens mogelijk is om met auto’s het straatbeeld te verpesten. De huisjes hier in het oude centrum zijn nog allemaal van hout en er is een gezellige haven met terrasjes en viskramen. Marken ligt dicht bij Amsterdam dus de (buitenlandse) toeristen weten dit plekje ook goed te vinden – het kan hier dus best druk zijn – maar laat je daardoor niet tegenhouden. Lees voor tips om de toeristen te ontlopen: Marken – vissersdorp must visit in eigen land.

Thorn is het mooie witte stadje in Limburg. Fotogeniek, charmant en boordevol Limburgse gezelligheid. Er zijn terrasjes waar je aan kunt schuiven voor koffie met vlaai (ja, je bent in Limburg of niet) en daarna ga je hier lekker slenteren door de mooie straatjes. Knus en kneuterigheid gegarandeerd en leuk om te combineren met een doorreis naar Zuid-Limburg of als je meer van Noord en Midden-Limburg gaat ontdekken.

Op het Zeeuwse Walcheren ligt het pittoreske Veere. Een mooi historisch stadje met sfeervolle straatjes, een gezellige haven en een prachtig stadhuis. Veere is klein dus je bent er zo doorheen, maar daarom is dit plaatsje perfect om te combineren met andere leuke plaatsen op Walcheren, zoals Domburg (met de Bier & Melksalon) en Oostkapelle (Het Kaslokaal). Vanuit Veere ben je ook snel op het strand, dus strand/stad/hotspot kan hier allemaal in één dag.