De leukste whisky distilleerderijen van de Schotse Hooglanden
Als je het hebt over ruige landschappen, glooiende heuvels, besneeuwde bergtoppen, winderige eilanden omringd door azuurblauw water, prachtige dorpen, palmbomen (ja echt, in Plockton!) en het allermooiste natuurgeweld, dan kun je het over maar één land hebben. Schotland. Waar je misschien wel eens op Edinburgh bent gevlogen of zelfs het rauwe maar hippe Glasgow hebt aangedaan, zou op je volgende trip de Schotse Hooglanden bovenaan moeten staan. Voor het allerbeste dat de natuur te bieden heeft, maar zeker ook voor de whisky heritage. Wat is er nu fijner dan na een lange wandeling de pub binnen te stappen voor a proper dram o' whisky?
Met slechts drie ingrediënten (water, gerst en gist) kun je whisky maken. Maar een goede whisky maken, dat laten we graag in de handen van de experts. Daarom: vijf distilleerderijen in de Schotse Hooglanden waar je een keer moet aanwaaien of op z'n minst een fles van moet kopen. Van Aberfeldy tot de westkust en de Cairngorms. Zo heb je ook meteen een lijstje ter inspiratie voor onder de kerstboom of in de schoen.
We trappen hem af met een distilleerderij in de centrale hooglanden: Aberfeldy. Omringd door heuvels en in een pracht van een vallei vind je deze whisky distillery. In deze regio kon je vroeger een tal aan distilleerderijen vinden, maar veel daarvan zijn helaas verdwenen. Extra speciaal dus dat Aberfeldy zich wel staande heeft kunnen houden (je verwacht ook niets anders als je eenmaal hun whisky hebt gedronken).
Dit jaar bestaat Alberfeldy 125 jaar en dat laten ze niet zomaar voorbijgaan. Om dat te vieren is een speciale botteling uitgebracht, namelijk een 25-jarige oude whisky verpakt in een collector’s edition. Het is een eerbetoon aan de rijke geschiedenis en het vakmanschap. Vanaf oktober is deze 25-jarige oude whisky wereldwijd te koop en kost 499,99 euro. Erg exclusief, en dus zeker niet overal te krijgen. De ‘gewone’ Aberfeldy 12 dan weer wel, gelukkig. Dus, als je op zoek bent naar een speciale traktatie of gewoon een excuus om jezelf te verwennen; Aberfeldy is your guy. Santé!
(Je kunt vanuit Aberfeldy ook een korte wandeling maken: door Weem Wood naar St David’s Well, dat een prachtig uitzicht heeft over Aberfeldy en Strathtay. Vervolgens daal je af langs rotsen en door inheemse bossen om bij Aberfeldy natuurlijk die Golden Dram te halen).
Water, gerst en gist omtoveren tot vloeibaar goud: het zal je werk maar zijn! Of eigenlijk is whisky meer, het is een way of life waar rust en kwaliteit de key elements zijn. Wandelen door de Schotse (of Nederlandse) natuur, daarna een haardvuur aan, glaasje whisky, een goed boek of goed gezelschap, muziek op de achtergrond en wat lekkers erbij. Dat schreeuwt toch the good life?
Maar hoe komt Aberfeldy dan aan die unieke smaak? Omdat het water uit de bron bij Aberfeldy zo puur is, de whisky in koperen distilleerketels gemaakt wordt en omdat het graan niet over rook wordt gedroogd, is de Aberfeldy single malt Scotch whisky een hele drinkbare whisky (traditionele highland-stijl) die wel bomvol smaak zit. Tonen van gedroogd fruit en honing zorgen voor een kruidige en zachte whisky met dito afdronk.
Dalwhinnie vind je in de Cairngorms, een prachtig natuurgebied in het oosten van Schotland, met helder en crisp bronwater (Dalwhinnie is de enige die water uit de Lochan na Doire-uaine mag gebruiken) en veel turf dat gebruikt wordt om het graan te drogen. Sommige varianten van Dalwhinnie hebben daarom ook een rokerig karakter, als is ‘ie nooit in your face (meer honing, vanille, appel met een fijne peatige noot).
Ook rondom Dalwhinnie heb je urenlang wandelplezier (doe die voor de distilleerderijtour..). Je kunt de Coachan Wood View Point doen (is wel stijl en de paden zijn helemaal met slecht weer niet heel toegankelijk) of de makkelijkere Loch Ericht Walk (zo goed als vlak en goed te belopen). Je kunt natuurlijk dit ook allemaal overslaan en meteen aan de whisky.
De Oban Distillery vind je in, jawel, Oban. Aan de ruige en bloedmooie westkust van de Schotse Hooglanden is dit een superleuk stadje om vis te eten en whisky te drinken. Je vindt hier trouwens ook de ferry die je naar Mull en de Outer Hebrides kan brengen (is even een trip, maar een ontzettende aanrader). Goed, terug naar de whisky! Eerst pal aan het water, maar door de stadsuitbreiding ligt de Oban Distillery nu in het centrum. Al sinds 1794 wordt hier whisky gemaakt (dit maakt Oban ook één van de oudste distilleerderijen van Schotland), dus ze hebben genoeg tijd gehad om te leren echt wat moois te maken. Je kunt een tour doen bij de Oban Distillery, waar ze je kennis laten maken met het productieproces en natuurlijk hoort daar ook wat te proeven bij.
De tours zijn populair, dus boek en kom op tijd!
De Glenfarclas distilleerderij vind je in de buurt van het pittoreske dorpje Ballindalloch in Speyside. Hier maken ze al sinds 1865 Schotse whisky onder het scherpe oog van de Grants of Glenfarclas. Alle whisky wordt gerijpt op Europese eikenvaten en het is een van de weinige Schotse distilleerderijen die de traditie van het distilleren in gestookte stills nog toepast. Je kunt bij Glenfarclas verschillende tours doen (bij de Five Decades Tour proef je vijf zeldzame whiskies die je niet snel ergens anders zult tegenkomen – dat maakt het ook meteen de duurste tour).
Als je hier klaar bent, kun je nog de Speyside Way bewandelen of even buurten bij Ballindalloch Castle & Gardens. Daar is een te schattige tearoom (er gaat niks boven een versgebakken scone met clotted cream en jam) én een vrij nieuwe distilleerderij op het Ballindalloch Estate. Kun je daar ook meteen aan een proeverij.
Ben Nevis is de hoogste berg (1.345m) van Groot Brittannië, dus als je houdt van bergen, uitdagende hikes én whisky dan kom je al snel bij dit stukje Schotland uit: Fort William aan de voet van de Ben Nevis. Je kunt hier ook je eigen whisky laten agen: duurt even en kost wat, maar dan heb je wel je unieke en eigen whisky in de voorraadkast.
Loop zeker ook even door naar de Black Isle Bar: een goede selectie Ben Nevis (en andere) whiskies plus ze brouwen er hun eigen bier én ze maken pizza. Goede afsluiter na een dagje whisky proeven!
Je kunt Aberfeldy gewoon bij de Gall&Gall halen, makkelijker wordt het niet. Wel misschien extra leuk om je plaatselijke slijter ook even te checken. Zo kun je ook een fles Aberfeldy scoren bij Cain & Grane op de Amsterdamse Bilderdijk, bij Boorsma in de Pijp of ga naar Van Wees in Amersfoort (die laatste is sowieso een whiskyparadijs).
Voor een goed geschonken dram ga je langs bij Patrick’s Whisky Bar in Hotel Fidder (Zwolle), JD Williams (Amsterdam), Café de Ouwehoer (Rotterdam) of Founders Bar (Maastricht).
