Tips voor Zuid-Tirol, Italië: ontdek Rasen-Antholz, Pustertal en omgeving
Zuid-Tirol (ook Südtirol of Alto Adige genoemd) is de noordelijkste regio ín Italië, en dus tégen het Oostenrijkse Tirol aan. Al die prachtige bergplaatjes en knusse hutjes die nu door je hoofd schieten als je aan de Oostenrijkse bergen denkt, zijn precies ook dat in het Italiaanse Zuid-Tirol, maar dan mét de Italiaanse keuken en gastvrijheid eraan toegevoegd. Best of both worlds kun je dus wel stellen.
Waar we eerder al Barts Best of Südtirol uitlichtten, duiken we hier iets dieper in op het Rasen-Antholz gebied en omgeving. Een vallei (Pustertal/Val Pusteria) op 1.250m hoogte en tussen de Dolomieten en de Alpen in: niet zo gek dat het een UNESCO World Heritage site is. Waar je hier in de winter fijn kunt skiën, is het in de andere seizoenen een walhalla voor iedereen die ook iets van de natuur wilt zien. Er zijn meren, mooie bergpassen, watervallen: wandel- en fietsliefhebbers zitten hier helemaal goed. Tel daar die oh zo goede keuken bij op en je hebt je volgende vakantie op het vizier.
Waar je moet slapen, eten, wandelen en meer van dat soort leuks in Rasen-Antholz? Dat lees je hieronder.
Rasen-Antholz (of Rasun-Anterselva in het Italiaans) is een vallei in Zuid-Tirol tussen de Dolomieten en de Alpen in en strekt van Bruneck/Brunico tot aan de Oostenrijkse grens. Omdat het in Italië is en tegen de Oostenrijkse grens spreken ze er zowel Duits als Italiaans. Die mix van beiden culturen vind je in van alles terug: stevige gerechten en grote porties, maar dan net iets minder grof (als we dat zo mogen zeggen). Een Alpine evenwichtigheid met het Italiaanse temperament, zo moet je het een beetje zien.
Je kunt natuurlijk met de auto (ongeveer 12 uur vanaf Utrecht) richting Zuid-Tirol of je vliegt op Verona (3 uur rijden), Innsbruck (2 uur) of Salzburg (2 uur). Je kunt ook met de trein: er gaan er de hele dag door verschillende naar Innsbruck, maar de beste optie vinden we de nachttrein. Als je een beetje bijtijds boekt, is dat 30 euro (enkele reis) en stap je om 19:30 uur in op Amsterdam CS om 14 uur later fris en fruitig wakker te worden in hartje Innsbruck.
Het OV in Zuid-Tirol is overigens ook goed geregeld. Tuurlijk ben je minder flexibel dan met een auto, maar met de plaatselijke spoorwegen (Brennerlinie, de Vinschgerbahn, de Pustertalbahn en de Meraner Linie), bussen en kabelbanen is het goed te doen.
Nancy’s Holiday Homes in Rasen-Antholz/Rasun-Anterselva is naast de perfecte uitvalsbasis (middenin het Antholz-Rasen gebied) ook een meer dan knappe plek om je vakantie te vieren. Er zijn verschillende soorten accommodaties: Canadese houten huisjes (echt uit Canada!), snazzy appartementen in het groene hotel, traditionele Alpine chalets en meer moderne cabins (al is cabin hier niet het goede woord; meer een loft-vibe, maar dan als onderdeel van de heuvel aan de ene kant en een glazen pui aan de andere kant, waardoor je er én knus bij zit én uitzicht hebt over de natuur). Alle gasten kunnen ook gebruik maken van het Romaanse zwembad, de cocktailbar en op vrijwel ieder moment van de dag schenkt Nancy zelf een heerlijke cappuccino voor je in.
FARMAT is een lokale distilleerderij in Antholz Mittertal/Anterselva Mezzo. Niet eentje waar je binnen kunt lopen, want de twee broers die FARMAT begonnen, distilleren nog vanuit de (grote) kelder in hun geboortehuis. Ze maken likeuren van de kruiden, het fruit en andere ingrediënten die in de Antholz te vinden zijn. Zo is er een hooilikeur (favoriet), een dennennaalden variant en een wilde frambozen versie die gelukkig niet zo mierzoet is. Lokaler krijg je het dus niet. Er wordt veel geëxperimenteerd, geproefd en weer doorontwikkeld, waardoor de alpine smaken in iedere smaak tot hun recht komen.
Je kunt de FARMAT likeuren in allerlei lokale winkels kopen en in de zomer doet FARMAT een pop-up in eigen tuin. Ben je in augustus of september in de buurt? Dan moet je op dinsdag of donderdag tussen 14:00 en 22:00 uur zeker even aanschuiven. Heel mooi uitzicht over de vallei en bergen hier.
In restaurant Messnerwirt zit je het liefst op het zonnige terras: strakblauwe lucht, goede wijnen, fijn eten. Je kunt hier zo uren zitten. Met iets minder weer is de klassieke stube de plek om te lunchen (12:00-14:00) of dineren (18:00-21:00). Knus, houten bankjes en muren met rode en crèmekleurige aankleding en als eyecatcher staat er een meer dan 200 jaar oude originele houtkachel. Bij Messnerwirt koken ze voornamelijk met streekproducten (zelfs al zo dichtbij als uit eigen tuin), zoals een ravioli met deeg van dennennaalden en champignons, of heel zachte rundvlees van lokale koeien. Houd zeker ook nog ruimte voor een toetje, want daar komt de creativiteit echt naar voren: alsof je in een aflevering van Chef’s Table zit!
Anno 2023 runt de derde generatie Steiners hotel Autentis met restaurant en spa. Waar dit vroeger nog drie boerderijen waren, is het nu een plek waar de familie Steiner vertelt over de geschiedenis, over de omgeving en er natuurlijk voor zorgt dat er aan niets ontbreekt. Het hotel oogt modern, maar met nog voldoende kneuterige details, plus het zwembad en de spa zijn fijn om te relaxen of om de kids te laten plonzen (in sommigen kamers heb je zelfs je eigen sauna en vrijstaand bad!). Aan het hotel zit ook een delicatessenwinkel en slager: Metzgerei Steiner Macelleria. Ook deze worden gerund door leden van de Steiner familie en met titel als Speck Sommelier zit je hier voor je Speck dus meer dan goed. Naast Speck en vleeswaren kun je hier ook terecht voor lokale wijnen en likeuren (FARMAT kun je hier kopen), jams en chutneys, en andere delicatessen. Meer dan puike plek om een borrelplank met bijpassende dranken te kopen. Alle producten die Autentis verkoopt en gebruikt zijn voor 80% lokaal.
Op de hoek van het gezellige Von-Kurz plein in Niederdorf/Villabassa vind je Hotel Gasthaus Adler Suite & Stube. Een hele mond vol, maar slapen en eten doe je hier als de beste. Het is er knus en warm, sjiek en modern met een flinke portie alpinisme. Knetterende haardvuren in de winter, een zonnig terras in de zomer en een dijk van een menu. De porties zijn, zoals vrijwel overal in Zuid-Tirol, flink, maar de gerechten zelf zijn verfijnd zonder onnodige poespas. Ze serveren altijd lokale specials, seizoensgebonden gerechten, en ook voor de vega’s er is voldoende keuze (en ook interessante gerechten). Een aanrader is de steak tartare. Die wordt aan tafel bereid, heeft een goede kick van de pittige mosterd en is zo groot dat we aanraden om hem te delen als je ook nog iets anders wilt bestellen. Oh, en de wijnkelder. Een droom! Ze zijn er nog een beetje mee aan het spelen hoe en wat ze precies willen, maar als je het lief vraagt, kan er een wijnproeverij worden georganiseerd. Sommelier Davide vertelt dan met heel veel passie en enthousiasme over de wijnen, de druiven, de excentrieke wijnmakers en dat alles in die pracht van een wijnkelder.
* het restaurant is over het algemeen alleen beschikbaar voor gasten van het hotel, maar vragen kan altijd! *
Één van de mooiste meren in de Italiaanse Alpen is de Antholzersee/Lago di Anterselva, in het Vedrette di Ries-Aurina Nature Park. Helder turquoise, omringd door dennenbomen en prachtige bergtoppen. Het is het derde grootste bergmeer in Zuid-Tirol én, vinden we heel prettig, een stuk minder toeristisch dan de Pragser Wildsee/Lago di Braies. Geen massa’s mensen dus, wel massa’s mooi natuurgeweld. Je kunt in een uurtje om het meer heenlopen, maar neem zeker ook even de tijd om op één van de (draaiende) bankjes te zitten en om met je voeten in het meer te staan.
Parkeren doe je vlakbij het Biathlon Center aan de westkant van de Antholzersee. Vlak daarnaast vind je de Tiroler Hütte. Wandelingen zijn het leukste als je met een doel ergens heenloopt, dus bij deze: loop een rondje om het meer en schuif dan aan bij de Tiroler Hütte voor stevige Speck- und Käse borrelplank.
Een sunrise hike is de beste (en vroegste) manier om je dag te beginnen. Doe je dit midzomer, moet je zeker de wekker zetten (03:00 uur..), maar dan heb je met een beetje mazzel ook echt een zonsopgang die je nooit meer vergeet. En hé: vakantie is er ook om dingen te doen die je thuis niet doet. Inclusief de wekker om 03:00 zetten. Je loopt ook echt ergens voor, want als je dan na de zonsopgang bij de Hochraut Hütte aan je ontbijt zit, voel je je toch wel heel rijk. Uitzicht over de vallei, een te knappe Berghütte en bijna alles bij Hochraut Hütte maken ze zelf en is heerlijk.
De wandeling is goed te doen: ongeveer twee uur lopen en ook niet zo steil omhoog (maar 550m). Terug doe je er ongeveer net zo lang over. Als je de zon op wilt zien komen, is een gids wel aan te raden, want in het donker lijken alle paden op elkaar. Hier vind je de route om de Lutterkopf te lopen zonder gids.
Één van de leukste en interessantste dingen die je in Antholz/Anterselva kunt doen (die niets te maken hebben met steile bergen beklimmen, Speck of lokale Schnapps) is de Herbal Walk die biologiste en herbaliste Carolin Unteregger iedere vrijdag in Niederrasen organiseert (aanmelden kan bij de Tourist Info Niederrasen, van 14:00 tot 17:00 uur, t/m eind september). Weer of geen weer, kleine of grotere groep: iedere vrijdag neemt Caroline je mee en leer je in drie uur tijd van alles over (eetbare) planten en kruiden en waar je ze nog meer voor kunt gebruiken. Een tinctuur van jong wilgenhout schijnt te werken als een paracetamol bijvoorbeeld, en een kop thee van duizendblad (dat ook hier overal groeit) is goed voor de lever. Minder schnapps drinken overigens ook.
De traditie van de volksgeneeskunde weet ze te combineren met moderne wetenschappelijke kennis. Over ieder stukje gras en ieder bloempje weet Carolin wel iets te vertellen, en ook op een hele boeiende manier. Je sluit af met een kleine picknick waar je je eigen wilde kruidenboter in elkaar mixt.
Voor guided tours, meer herbal walks, boogschieten en andere leuke activiteiten is het handig om op de experiences & events pagina van Südtirol te kijken. Ook handig: als je in de zomermaanden gaat, krijg je bij je verblijf een Sommerkarte. Die geeft dan gratis toegang of veel korting op allerlei leuks!
Een e-bike is een wel heel prettig vervoermiddel als je in Zuid-Tirol een beetje wilt sightsee-en. Je fietst de grote fietsroutes voornamelijk in het dal. Heel veel hoogteverschil is er daarom niet, maar we waren toch wel blij met de powerstand: je fiets zo 20 km in een uur. Wij pakten de Pustertal fietsroute van Olang/Valdaora naar Toblach/Dobbiacco. Ideale route, want naast een scala aan verschillende landschappen (door het bos, langs meren, door velden) eindig je in Toblach. Daar zit alpenkaasmakerij Sennerei 3 Zinnen, en dus een perfecte stop om even aan te sterken. Je kunt er een kaasproeverij doen én in de winkel nog van alles kopen om in de fietsmand te stoppen voor een picknick bij de Toblacher See in het Fanes-Senes-Braies Nature Park.
Vogelspotters kunnen bij de Toblacher See in de lente en herfst uit hun dak, dan tref je allerlei bijzondere soorten aan. De niet-vogelspotters kunnen gewoon wandelen, picknicken en nog een bier (of twee) drinken bij het biertuin-eske Seerestaurant. Voor fine-dining aan de Toblacher See moet je bij het nieuwe Hebbo zijn: moderne alpine cuisine in een dito setting.
Nog een tip voor een puike dagbesteding when in Antholz – de Klammbach Wasserfall/Cascate Klammbach. Je auto kun je parkeren op de Sunseitnweg en dan loop je zo omhoog richting de watervallen. Onderweg kom je ook langs de Egger Wasserfall, een kleine detour van een half uurtje, dus als je de 10.000 stappen nog moet halen, neem je die makkelijk mee. Als je eenmaal bij de Klammback Wasserfall bent en je hebt genoeg foto’s gemaakt en je voeten gekoelt, loop je nog een kleine tien minuutjes door naar de Bergeralm. Regionale specialiteiten in een familiale sfeer slaat hier de klok en het is echt een idyllische setting. Je zou bijna niet wegwillen, maar naar beneden gaat gelukkig een stuk makkelijker dan omhoog.
Als de berglucht, het zonnetje en de omgeving niet voldoende zijn om compleet zen te worden, kun je altijd nog een klasje yoga in de bergen doen. Dat kan op best veel verschillende plekken (kijk even hier), maar wakker stretchen bij Fischteich Antholz met yogi Eleonora is een aanrader. De vissen springen over elkaar heen, je hebt prachtig uitzicht over de bergen en aan de vijver zit ook een terrasje waar je je bakkie kunt doen.
Een andere, uit Japan over gevlogen, manier van zen worden is bosbaden (shinrin-yoku op z’n Japans). Dat is niet een bad op pootjes in het bos, maar je heel langzaam en bewust door het bos bewegen. Je onderdompelen in het bosgevoel, als het ware. Luisteren naar de bladeren, de vogels, het knisperen van de takken op de grond, de wind door de bomen. Meditatie in en mét de natuur.
