Een nieuw rondje tuinvragen (april 2021 – deel III)
Zo, dit gaat lekker hoor. Ronde drie van de tuinvragen alweer. De vragen blijven binnenstromen en de antwoorden van Mama Bart dus ook. Deze week lees je algemene tips over je border en hoe snoei je nou een olijfboom (spoileralert: daar blijft soms weinig van over). Wat zet je op een dakterras en wat op je zonloze balkon? Onze aan-huis tuin-pro heeft overal wel een manier of idee voor. Onze tip: pak een glas lekkers en ga op je buitenstukje al sippend hier wat inspiratie opdoen.
Ronde I en II gemist? Geen probleem, die lees je hier en hier terug. Kun je nog wat langer met dat glas in de tuin blijven zitten.
Voordat je in het wilde weg het tuincentrum leeg gaat kopen, denk even aan wat voor soort border je wilt. Bont? Één soort kleur. Dit voorkomt dat je een mengelmoes krijgt van planten die uiteindelijk net niet bij elkaar passen. Kijk ook of je het gebruik van sommige planten kunt herhalen, dat geeft rust in je border. Kleur is belangrijk, maar denk ook aan contouren. Meestal worden de langste planten achter in de border geplaatst, maar als het een luchtig plantje is, kun je het ook voorin zetten voor een grappig effect. Af en toe wat siergras ertussendoor is ook een aanrader. In een schaduwborder kun je gebruik maken van veel bladplanten, want de bloei valt in de schaduw tegen. En nee, probeer het nou toch echt niet, die zonnebloem. Die wordt daar niet blij van en jij dus ook niet.
En nu, echte tuinfanatiekelingen opgelet, want er komt me toch een lijstje latijn aan. Mama Bart heeft een prachtig voorbeeld gedeeld van combinaties in een gemengde border met veel zomerbloeiers en wel deze: Geranium Brooksite en Pennisetum alopecuroides Cassian vooraan. Daarachter plant je dan de Rudbeckia, Salvia en Festuca. Daarachter komen de Phlomis en Thermopsis caroliniana en je sluit je rijtje af met Nepeta walker’s low en Penstemon Digitalis. Beetje aanvullen met siergras en herhaal de plantenvolgorde.
Zo, en we willen geen saaie border meer zien.
Op een dakterras zet je waarschijnlijk de meeste planten in pot. Handig, want je kunt je plantjes dan al binnen in een pot kweken en als de tijd rijp is, hup, het dakterras op. Ze blijven waarschijnlijk wel iets kleiner dan wanneer je ze in de grond zou zetten. Voordeel is weer wel dat je de juiste omstandigheden in een pot beter kunt creëren dan in de aarde. Je kunt per pot precies de juiste mest uitkiezen, bijvoorbeeld voor fruit met een hoog kali gehalte en een laag stikstofgehalte. Fruit gaat hartstikke lekker in potten – er zijn zelfs bepaalde fruitbomen die eigenlijk alleen in potten gekweekt worden. Een rododendron doet het juist weer het best in zure grond en zo houd je dus al je planten blij.
Ook aalbessen, kruisbessen, framboos, blauwe bes (moet ook in zure grond), vijg, stauntonia en aardbeien kunnen heel goed in pot. Waarschijnlijk waait het op een dakterras iets harder dan op de grond, dus zorg dat je beschutting van rietmatten of noppenfolie bij de hand hebt. En in de winter gebruik je die weer tegen de vorst.
Enkele planten die het in pot goed doen: Salvia, Achillea, siergrassen, Geranium Johnson’s of Geranium Orion.
Geen zon hoeft geen probleem te zijn, als je dan voor bladplanten kiest. Bloeiende planten gaan tegenvallen, want zonder zon bloeit er een stuk minder. Gele planten zijn wel een goede, want die lichten een donker hoekje lekker op. Enkele bladplanten en struiken die het goed doen op je donkere terrasje:
Siergrassen, Soleirolia, Hedera helix (klimop), Choisya ternata (gele struik), Euphorbia (groenblijvende vaste plant), Cotoneaster lacteus (snelgroeiende groenblijvende struik), Digitalis grandiflora (groenblijvende vaste vingerhoedskruid), Lonicera nitida (groenblijvende struik), Bergenia Sunningdale, Mahonia, Iris foetidissima citrina, Jasminum nudiflorum (winterjasmijn), elfenbloem, witte judaspenning, schijnpapaver, varens, pluimhortensia en geitenbaard.
Een dahlia kan groot worden, maar dat is per soort verschillend. Maar hij kan in de volle grond wel anderhalf tot twee meter hoog worden en minimaal 50 cm in doorsnee. Let dus wel op als je een postzegeltuintje hebt.
De beste tijd om de olijfboom te snoeien is maart of april, dus we zijn nog helemaal op tijd. Mama Bart heeft een makkelijke stap-voor-stap uitleg gegeven en als je die volgt, moet het helemaal goedkomen. En schrik niet, soms moet je echt goed terug trimmen en lijkt het alsof je een stok rechtop staand in de aarde overhoudt. Komt goed, echt.
1) snoei de lange scheuten tot ongeveer 25 cm terug.
2) snoei al het dode hout eruit.
3) snoei alle takken die een rare vorm hebben eruit.
4) snoei alle takken die verticaal groeien weg. Olijven groeien aan horizontale takken. Dus die moet je behouden.
Doe een paar passen terug en kijk of je de vorm mooi vindt en of er genoeg lucht en licht bij de kroon kan komen. Ja? Dan ben je nu klaar met je olijfboom knipbeurt.
Een moestuin beginnen kan overal. Zelfs op een balkon, want dan zet je de planten in potten. Hoe meer ruimte, hoe meer je kunt kweken natuurlijk, dus houd daar rekening mee voor je twaalf soorten fruitbomen koopt. De meeste groentesoorten willen wel een beetje zon, maar dat hoeft echt niet de hele dag te zijn. Je begint waar alles begint: de bodem. Haal al het onkruid eruit en mieter er ook een gezonde portie compost op.
Je kunt ook in bakken kweken en dan maak je het hezelf helemaal makkelijk als je die wat hoger bouwt. Minder bukken, snap je? Bakken kun je maken van oude pallets of kant en klaar kopen. Van pallets kan je ook een heel zoet (en goed) insectenhotel bouwen. Beste is als de bakken minimaal één vierkante meter zijn en minimaal 20 cm hoog, anders heb je niet genoeg ruimte voor je aarde en de wortels van je plantjes. In rijtjes zaaien is het makkelijkst – dan weet je waar het gezaaide staat en wat onkruid is. Zaai dun en niet het hele zakje tegelijk, wel een beetje lief blijven tegen de babyplantjes.
Klinkt logisch, maar zaai vooral wat je lekker vindt.
Als je meerdere bakken hebt, wissel de teelt dan af (dus ieder jaar een bak opschuiven, zodat de grond niet te arm wordt).
Na erwten kun je het beste koolsoorten zetten. Die profiteren van de achtergebleven stikstof. Houd alle koolsoorten bij elkaar (rucola is ook een koolsoort!). Zaai wortels en uien naast elkaar, dan heb je minder last van de wortelvlieg. Ja, die ja.
Tomaten kun je nu al binnen voorzaaien, maar je kunt ook plantjes kopen. Tomaten vragen veel voedingsstoffen en ruimte. Kruiden zijn super makkelijk (helemaal met dit leuke ding) en ze vragen weinig ruimte en voedingsstoffen. Spinazie lukt het best in het vroege voorjaar of laat in de zomer. Die kan niet tegen heel warm weer (jeeh voor schaduwrijke tuintjes).
Boontjes, sla, courgette (pas na half mei buiten), rode bietjes, prei, radijsjes, boerenkool zijn heel gemakkelijk. Maar lees wel goed de aanwijzingen achter op de verpakking. Lieve leken, laat bloemkool nog even achterwege, want die mislukt heel vaak.
Aardbeienplantjes kun je het beste kopen net als de kruiden.. Scheelt veel gedoe en je krijgt veel meer resultaat.
Oost-Indische kers en goudsbloemen zijn bloemen die kun je eten én het zijn mooie blikvangers en grondverbeteraars. Als je een beetje plek hebt, zaai dan zeker ook wat bloemen. Daar komen hommels en bijen op af en die zorgen voor goede bestuiving. Zijn het eetbare bloemen, sla je dus twee vliegen in één klap.
Als je plaats hebt, kun je bessen struiken en frambozen planten. Blauwe bessen moeten in tuinturf geplant worden. Bij herfstframbozen heb je geen last van wormpjes, maar bij de zomerframbozen wel. Pompoen geeft al snel mooi resultaat. Kun je nu ook voorzaaien in huis of na half mei een plantje kopen.
En de beste tip van de hele reeks: wanhoop niet als er iets niet lukt. Volgend seizoen beter! En dat gebeurt bij de beste tuinders.
Nu heb je dan allemaal tips voor groen, fruit en groente, maar het spul eromheen mag misschien ook wel een update. Hebben we ook tips voor.
